Leervoorwaarden

Vertel eens….wat zijn nu precies die leervoorwaarden?

Wanneer een kind naar school gaat gaan we er van uit dat het goed leert lezen, schrijven en rekenen.

In de praktijk zien we dat een groot aantal kinderen het niet zo snel oppikt als de leerkrachten en ouders dat zouden willen.

Als reactie gaan we dan nog meer oefenen, en als dat geen resultaat geeft noemen we het al snel dyslexie, dyscalculie of een leerstoornis.

Om alle kinderen zo goed mogelijk te leren lezen, schrijven en rekenen willen we dat kinderen nog eerder al letters gaan leren en gaan oefenen met schrijven, het liefste al op de peuterspeelzaal en op de kinderopvang.

Helaas vergeten we hierbij dat een kind een ontwikkeling heeft te gaan om in staat te zijn tot het leren van de vaardigheden lezen, schrijven en rekenen.

Gedurende deze ontwikkeling vormen zich de voorwaarden om tot het schoolse leren te komen.

Executieve Functies

Vaak wordt gedacht dat de executieve functies de voorwaarden zijn om tot leren te komen.

Competenties als:

• taakgerichtheid
• plannen en organiseren
• volhouden van de aandacht
• emotieregulering
• het werkgeheugen gebruiken

hebben een belangrijke invloed op het leren van de schoolse vaardigheden.

Bij jonge kinderen zijn deze vaardigheden nog maar heel summier ontwikkeld.

Kent iemand een twee-jarige die al kan plannen en organiseren?

Ontwikkelings voorwaarden

Om in de eerste jonge jaren van een kind iets te leren zijn er daarom andere voorwaarden nodig.

Jonge kinderen maken ontwikkelingen door die hen in staat stellen om iets ‘te leren’.

Een voorbeeld is het ‘leren’ omrollen van rug naar buik bij een baby.

• Hiervoor moet eerst de hoofdoprichting van een baby zijn ontwikkeld. Belangrijk hierbij is dat eerst de nekspieren stevig zijn geworden.
• Dan moet de baby ontdekt hebben dat het de romp kan draaien. Het heeft dit ervaren door met de benen en armen te bewegen.
• Uiteindelijk komt de baby er door middel van beweging en oefening achter hoe het van de rug naar de buik kan rollen en ook weer terug.

Samenwerking

Het ontwikkelen van de vaardigheid ‘omrollen’ is een samenwerking in de neuro-sensorisch-motorische ontwikkeling.

• neuro omdat het brein door bewegen nieuwe verbindingen maakt waardoor het ‘plan omrollen’ steeds beter gaat
• senso omdat het kind met behulp van de zintuigen uitgenodigd wordt om te bewegen( ik zie iets en ik wil daar naar toe)
• motorisch omdat het kind beweging nodig heeft om het plan ten uitvoer te brengen

Voor alles wat een kind leert zijn voorwaarden nodig:

• om te leren kruipen is rompsterkte en spierkracht belangrijk
• om te leren lopen is evenwicht belangrijk
• om te leren zwemmen is coördinatie en lateralisatie belangrijk
• om te leren praten is mondmotoriek en gebruik van de stem belangrijk

Leervoorwaarden

Voor het leren lezen, schrijven en rekenen zijn ook voorwaarden nodig, en daarvan zijn het leren van de letters en de aangeboren intelligentie minder belangrijk dan wij denken.

De belangrijkste leervoorwaarden ontwikkelen zich namelijk door beweging en zintuiglijke waarneming, ofwel de      senso-motorische ontwikkeling.

Wat heb je nodig om bijvoorbeeld tot lezen te komen?

• Een goede auditieve ontwikkeling. Je moet namelijk verschil in klanken horen en onthouden welke klanken hetzelfde zijn of anders.
• Een goede stemontwikkeling en mondmotoriek. Als je leest moet je dit namelijk hardop uitspreken.
• Een goede visuele ontwikkeling. Je moet kunnen zien welke letter hetzelfde of anders is.
• Een goede richting ontwikkeling. Wij lezen namelijk van links naar rechts en van boven naar beneden.
• Een goede breinsamenwerking met onder andere het kunnen oversteken van de middellijn. De gebieden in ons brein die betrokken zijn bij het lezen liggen namelijk her en der verspreid over het brein en de verbindingen gaan van links naar rechts en van voor naar achter om de activiteit mogelijk te maken

Om te leren lezen en schrijven moet een kind daarom niet alleen letters en klanken aanleren, maar ook de gelegenheid krijgen om te ontdekken, te bewegen en te spelen, te zingen, te dansen, te experimenteren en voorgelezen te worden.

Zo ontdekt het begrippen als hetzelfde en verschillend, vooraan en achteraan, omhoog en omlaag, tussen en nog meer ruimtelijke begrippen die belangrijk zijn voor het leren lezen en schrijven.

Daarnaast zorgt beweging voor de aanmaak van nieuwe en de versterking van bestaande verbindingen in het brein, waardoor informatie snel en efficiënt opgenomen, opgeslagen en opgeroepen kan worden.

Leren doe je namelijk niet alleen met je hoofd, maar met je hele lijf!

Bewegen om te leren

Wil je de kinderen op jouw school goed voorbereiden op het leren lezen, schrijven en rekenen?

Investeer dan in een mooi schoolplein met veel beweegmogelijkheden en zorg dat peuters en kleuters een eigen gym/speellokaal hebben.

• Lees voor, zing, dans, maak muziek, stimuleer de fantasie en nieuwsgierigheid.
• Laat ze hun schrijfhouding ontwikkelen door te klimmen in het klimrek. Zo ontwikkelt zich de rompsterkte en de spierkracht in hun handen om de pen vast te houden.
• Leer ze vormen onderscheiden met mozaïek, tangram en de Logi -blokken 
• Zing liedjes, zeg opzegversjes op en oefen in rijmen om de auditieve ontwikkeling te stimuleren
• Laat elkaar in de krijg bekijken om te zien wat er anders is aan iedereen, en wat iedereen hetzelfde heeft (iedereen heeft een hoofd, maar niet iedereen heeft hetzelfde haar)
• Laat ze hun lijf ontdekken door de verschillende lichaamsdelen te benoemen en aan te wijzen
• Ontwikkel hun evenwicht met een mooi parcours in het gym/speellokaal
• Leer ze vouwen om het ruimtelijk inzicht te ontwikkelen
• Laat ze bouwen in de bouwhoek en ontdekken dat je van delen een geheel kunt maken en andersom
• Lees voor om hun woordenschat te vergroten. Zelf voorlezen heeft de voorkeur omdat je dan de snelheid van het voorlezen kunt aanpassen aan de interesse van de kinderen en de interactie tussen jou, het verhaal en de kinderen kunt stimuleren.

Kinderen moeten  bewegen voor het leren!